Specifieke douanemaatregelen nemen ...

Naar aanleiding van de terroristische aanslagen van 22 maart 2016 heeft het crisiscentrum van Binnenlandse Zaken de douanediensten gevraagd om tot de volgende middag het leger en de politie te ondersteunen bij de beveiliging van de grenzen met Frankrijk, Nederland, het Groothertogdom Luxemburg en Duitsland.

De AADA werd in het kader van het anti-terreurplan van de regering ook gevraagd om het toezicht in de haven van Antwerpen, in het station Brussel-Zuid en op de luchthavens van Zaventem, Bierset, Charleroi (Gosselies), Deurne en Oostende te versterken. Aanvankelijk werden er 150 douaniers 24 uur op 24, 7 dagen op 7 ingezet om deze plaatsen te beveiligen. Dit aantal wordt voortdurend geëvalueerd op basis van de behoeften. In het eerste semester van 2017 werden nog steeds 50 douaniers extra ingezet.    

Ook de opleidingen van de douaniers werden herzien. Zo werd een expert van het leger ingezet om de hen te leren hoe zij moeten reageren in crisissituaties en dat op basis van de plaats waar ze zich bevinden (luchthaven, station, boot of openbare weg).

Verder hebben we een dienstencatalogus opgesteld met de precieze inventaris van de middelen van de AADA: aantal bewapende ambtenaren, aantal honden in de hondenbrigade ... We hebben daarnaast samen met de politie en het leger alle mogelijke scenario’s uitgewerkt. Die scenario’s zijn ter beschikking gesteld van de douaniers en moeten hen helpen om passend te reageren bij ongevallen.

Bovendien heeft de FOD Financiën in 2016 beslist om 8 miljoen euro toe te wijzen aan het veiligheidsbudget 2017 van de Douane.

... maar ook economische maatregelen

De strijd tegen de financiering van terrorisme is altijd één van de stokpaardjes van de FOD Financiën geweest. Het spreekt dus voor zich dat er binnen de AAThes specifieke maatregelen genomen werden om de terreurdreiging te bestrijden.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft alle staten opgeroepen om over te gaan tot het bevriezen van de tegoeden en economische middelen van personen en entiteiten die terroristische daden plegen, of aan het plegen van dergelijke daden deelnemen of de uitvoering ervan vergemakkelijken. In de lijn van deze resolutie heeft België een eigen nationale lijst uitgewerkt. Op die lijst staan personen en entiteiten waarvan de tegoeden of de economische middelen in het kader van de strijd tegen de financiering van het terrorisme bevroren zijn.

Concreet hebben in 2016 zo’n 33 personen die gelieerd zijn met terrorisme, bij toepassing van een koninklijk besluit[1], het voorwerp uitgemaakt van preventieve bevriezingsmaatregelen van hun tegoeden en economische middelen. Die bevriezing gaat gepaard met een verbod om aan de bedoelde personen en entiteiten direct of indirect tegoeden of economische middelen ter beschikking te stellen.  

De AAThes breidde haar activiteiten in de strijd tegen het witwassen van geld ook uit. Ze treedt voortaan op als coördinator op Belgisch niveau binnen de Financial Action Task Force (FATF)[2] en nam hiermee de fakkel over van de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI).

Investeren in nieuwe technologieën

Naast de initiatieven die rechtstreeks verband houden met de aanslagen is de AADA blijven inzetten op haar scannerpark en is zij haar douaniers blijven bijscholen op het vlak van nieuwe uitrusting: 

• De AADA heeft zich voorzien van drie nieuwe goederenscanners in de havens (één in de haven van Zeebrugge en twee in Antwerpen - linkeroever en rechteroever) en, sinds midden juni 2016, van drie vaste bagagescanners die gebruikt worden in Bierset, Gosselies en Zaventem.
• De AADA heeft zich ook een backscatter (vliegtuigscanner) aangeschaft.
• In het kader van het Megaport Initiative, een Amerikaans initiatief om de internationale havens te voorzien van apparatuur voor inspecties op smokkel van radioactief of nucleair materiaal, werd de software bijgewerkt en werden poorten met ioniserende stralingen geïnstalleerd in de haven van Antwerpen (MSC PSA- European Terminal).

[1] KB van 28 december 2006 inzake specifieke beperkende maatregelen tegen bepaalde personen en entiteiten met het oog op de strijd tegen de financiering van het terrorisme

[2] Deze intergouvernementele organisatie werd opgericht in 1989 en strijd tegen het witwassen van geld, de financiering van het terrorisme en andere dreigingen die verband houden met de integriteit van het internationale financiële stelsel. De Financial Action Task Force is dus onder andere verantwoordelijk voor het opstellen van normen en het bevorderen van een doeltreffende toepassing van wettelijke, reglementaire en operationele maatregelen.